2001, σε σκηνοθεσία Όλιβερ Χίρσμπιγκελ, με τους: Μόριτζ Μπλαϊμπτροϊ, Μάρεν Εγκερτ, Κρίστιαν Μπέρκελ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Όπως πολλά πράγματα, ξεκίνησε σαν ένα παιχνίδι στο όνομα της επιστήμης. Είκοσι άντρες. Δύο εβδομάδες. Με αντάλλαγμα δύο χιλιάδες δολάρια. Σκοπός, η μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς στο περιβάλλον μιας φυλακής. Οκτώ άντρες γίνονται οι “φύλακες” και οι υπόλοιποι δώδεκα παίρνουν τη θέση των κρατουμένων, μέσα σε πραγματικά κελιά. Οι τελευταίοι πρέπει να πειθαρχήσουν σε μια σειρά κανόνων και οι πρώτοι να επιβάλλουν την τάξη, όπως ακριβώς θα έπρεπε αν ήταν πραγματικοί φυλακισμένοι. Σιγά σιγά, η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο “πείραμα” και την πραγματικότητα σβήνει και τα πράγματα ξεφεύγουν από τον έλεγχο.

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Το Πείραμα του Όλιβερ Χίρσμπιγκελ, είναι ένα αποκαλυπτικό κοινωνικό θρίλερ που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και συγκεκριμένα αυτά που αναφέρει πρώτος στο βιβλίο «Das Experiment – Black Box» ο γερμανός Μάριο Τζορντάνο το 1999.
Ο λόγος για το ψυχολογικό «πείραμα» που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ το 1971, γνωστό και ως Stanford Prison Experiment. Λόγω της ανεξέλεγκτης εξέλιξης, το πείραμα διακόπηκε μέσα σε έξι μέρες, οδηγώντας τον υπεύθυνο καθηγητή ψυχολογίας, να δηλώσει ότι κάτι παρόμοιο δε θα έπρεπε να επαναληφθεί ποτέ.
Η ταινία έκοψε περισσότερα από 1.500.000 εκατ. εισιτήρια στη Γερμανία ενώ απέσπασε και το Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Μόντρεαλ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι δεν πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ, αλλά για δραματοποιημένη ιστορία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα.
Ο Χίρσμπιγκελ, ως εντρυφής αναγνώστης της Διαλεκτικής και της Ψυχιατρικής, εικονογραφεί την κλιμάκωση των σχέσεων εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες.
Στο πρώτο στάδιο η εξουσία επιβάλλεται διά της… στολής.
Στο δεύτερο στάδιο επιβάλλεται διά του… Φρόυντ και της ταπεινώσεως (είναι το στάδιο της ψυχολογικής βίας).
Στο τρίτο οι μάσκες πέφτουν..
Ο Γερμανός σκηνοθέτης επιχειρεί να αποδείξει κάτι που έχει εγγραφεί στην ιστορία του ανθρώπινου γένους. Όσοι αιώνες και να έχουν περάσει, η Πυραμίδα παραμένει αναλλοίωτη. Από πάνω το κράτος και από κάτω τα όργανα (του κράτους) και οι υπήκοοι του ίδιου κράτους.
Η ταινία βάζει με το δικό της τρόπο το θέμα της ευθύνης και της υπακοής σε διαταγές και κανονισμούς, κάνοντας έτσι μνεία στο ναζισμό. Ενώ ταυτόχρονα γίνεται κι ένα σχόλιο πάνω στα διάφορα πρόσφατα και μη(ή και μελλοντικά) προγράμματα της τηλεόρασης.
Η σκηνοθεσία ακολουθεί κατά γράμμα το πνεύμα του πειράματος. Έτσι, αντί ταινίας εισπράττεις μάθημα κοινωνικής… μικροβιολογίας. Με μια κάμερα που παρακολουθεί με επιμονή τα πρόσωπα, χρησιμοποιώντας ένα αρκετά δυναμικό μοντάζ, και με πολύ καλές ερμηνείες από το καστ των ηθοποιών του, ο Χίρσμπιγκελ κατάφερε να δημιουργήσει την κλειστοφοβική, εφιαλτική ατμόσφαιρα που απαιτεί το θέμα του, προσφέροντας μια πολύ επίκαιρη, αναγκαία, ταινία.