1986, σε σκηνοθεσία Τζιμ Τζάρμους, με τους Ρομπέρτο Μπενίνι, Τζον Λιούρι, Τομ Γουέιτς, Έλεν Μπάρκιν, Νικολέτα Μπράσι
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Ένας Ιταλός τουρίστας που μιλάει ελάχιστα αγγλικά, ο Μπομπ, ένας άνεργος dj ο Ζακ κι ένας νταβατζής της πλάκας βρίσκονται φυλακισμένοι στο ίδιο κελί για αδικήματα που δεν διέπραξαν. Κανένα κελί δεν είναι όμως αρκετά μεγάλο για να χωρέσει τους τρεις απίθανους και τόσο διαφορετικούς τύπους. Κάποια στιγμή καταφέρνουν να αποδράσουν χάρις τον Μπομπ…
ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
‘Ενα ποίημα γύρω από τους ‘‘περιθωριακούς‘‘, τους ‘‘χαμένους‘‘ της ζωής, αλλά και την ίδια την αμερικανική κοινωνία, την κουλτούρα της και το απρόσιτο καταστροφικό για το άτομο ‘‘αμερικάνικο όνειρο‘‘. Ήρωες της ταινίας δύο Αμερικανοί (ένας dj κι ένας νταβατζής) κι ένας Ιταλός μετανάστης που συναντιούνται και γίνονται φίλοι στη φυλακή. Μαζί θα δραπετεύσουν και ύστερα από μια μεγάλη κι επικίνδυνη πορεία μέσα από τα έλη της Λουϊζιάνας, θα καταφέρουν ν’ αποκτήσουν την ελευθερία τους.
Μινιμαλιστική κωμωδία με παλπ ήρωες και παρεκτροπές προς το νουάρ, ανατρέπει πάμπολλους κανόνες και σταθερές περί αφηγηματικού κινηματογράφου και χρησιμότητας της τέχνης. Ο σκηνοθέτης, στην επιτακτική προσταγή του σύγχρονου κινηματογράφου για αισθητική ανανέωση, προτείνει την επεξεργασία μιας απλής, σχεδόν ακατέργαστης, φόρμας, που περιορίζει το σινεμά στα πιο βασικά του στοιχεία: ασπρόμαυρη φωτογραφία, δυο-τρεις ηθοποιοί, λίγοι και κοφτοί διάλογοι, ελάχιστη δράση.
Οι ρυθμοί της ταινίας είναι καθαρά μουσικοί. Ο τίτλος είναι κι αυτός ένα λεκτικό παιχνίδι με τη μουσική. «Down by Law» είναι ένα μουσικό στιλ της be-bop jazz του ’30. Ξαναεμφανίστηκε παραδόξως ως έκφραση στην γλώσσα των ράπερς και σημαίνει «να ‘σαι άνετος», «να ‘σαι μέσα σ’ όλα». Ο Ρομπέρτο Μπενίνι που ανακαλύπτει την Αμερική μέσα από φράσεις κλισέ, εφευρίσκει κάθε στιγμή ένα νέο τρόπο χρήσης των αγγλικών, θυμίζοντάς μας ότι έτσι ακριβώς διαμορφώθηκε η αμερικανική γλώσσα (και κουλτούρα): μέσα από τη μετάλλαξη των αγγλικών της μητρόπολης, τη μείξη και τη συχγώνευσή της με στοιχεία από τις γλώσσες των μεταναστών. Όλη η ταινία μπορεί να διαβαστεί ως μια αλληγορία πάνω στη γλώσσα, την επικοινωνία γενικότερα, η οποία μπορεί να είναι αυτή των χειρονομιών, των βλεμμάτων, αλλά και του ίδιου του σινεμά. Με το εν λόγω φιλμ, ο Τζάρμους καθιερώνεται και αναγνωρίζεται ευρέως.