1955, σε σκηνοθεσία Νίκολας Ρέι με τους: Τζέιμς Ντιν, Νάταλι Γουντ, Σαλ Μινέο, Τζιμ Μπάκους, Ντέννις Χόπερ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο νεαρός Τζιμ Σταρκ νιώθει το αίμα του να βράζει, έχει συνεχείς συγκρούσεις με τους γονείς του, και οδηγείται σε μια παρορμητική αυτοκαταστροφική εξέγερση ως κρατούμενος στο αστυνομικό τμήμα με την κατηγορία της δημόσιας μέθης. Αισθάνεται πως συνθλίβεται καθώς του λείπει το σωστό πατρικό πρότυπο και βρίσκει καταφύγιο στον έρωτά του με την Τζούντι και τη φιλία του με τον “Πλάτωνα”, δύο παιδιά εξίσου εξουθενωμένα υπαρξιακά.

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ταινία-σταθμός της δεκαετίας του ’50, τόσο ως προς τη συγκρότηση του star system του Χόλυγουντ και της έννοιας του ειδώλου μέσα από την ερμηνεία του Τζέιμς Ντιν, όσο και για τη θεματική της νεανικής οργής έναντι της γονικής αποτυχίας. Αξεπέραστη η αρχιτεκτονικών διαστάσεων σκηνοθεσία του Νίκολας Ρέι..
Ο «Επαναστάτης» του, αποτελεί υπόδειγμα «ψυχολογικής σκηνοθεσίας» με την κάμερα να στήνεται, να τρέχει, να ξεσπά ως ένας ακόμα απρόβλεπτος, έφηβος ήρωας. Έστρεψε την κάμερα πέρα από την επιφάνεια, γιατί επέτρεψε τους περίεργους διαλόγους, γιατί αφουγκράστηκε το υπόκωφο. Γιατί συνειδητοποίησε ότι στην ηλεκτρισμένη ενέργεια του πρωταγωνιστή του κρυβόταν όλη η ταινία. Ο Τζέιμς Ντιν ήταν ο νέος εύθραυστος ήρωας: απέρριπτε το «μάτσο» πρότυπο της προηγούμενης γενιάς, εξέφραζε ευαισθησίες, η αρρενωπότητά του ήταν εγκεφαλική, η ομορφιά του σχεδόν θηλυκή.
Η ταινία του Νίκολας Ρέι είναι από τις πρώτες που συλλάβανε μια επερχόμενη επανάσταση, που λάμβανε χώρα στα θεμέλια της κοινωνίας. Η νεολαία ποτέ δεν είναι πλέον η ίδια και η επανάσταση θα ακμάζει μέσα της. Τι την προκάλεσε; Η ανικανότητα των «μεγάλων» να αποτρέψουν τον μεγάλο πόλεμο και ο φόβος που συσσωρεύτηκε μέσα τους μετά από αυτόν και τον Ψυχρό, βγήκε όλος μέσα στην πλαστά ευτυχισμένη δεκαετία του 1950. Ο νέος δεν ένιωθε πια τον πατέρα-δυνάστη, δεν κλείνονταν στο σπίτι του για σκληρές εργασίες, απλά βγήκε από το καβούκι του και έψαξε κάτι να… περάσει την ώρα του. Για πρώτη φορά απελευθερώθηκε όλη η κρυμμένη ψυχοσύνθεση της νεολαίας, που ένιωθε ανάγκη για αλλαγές, ακόμα και αν στην εποχή εκείνη δεν είχε ούτε μια πρόταση. Οι έννοιες «χάσμα γενεών», «εφηβική ανησυχία», «σύγκρουση με το κατεστημένο» δεν ήταν αρχετυπικές. Γεννήθηκαν τότε, τότε καταγράφηκαν στα πρώτα βιβλία κοινωνιολογικής παρατήρησης, τότε εκτέθηκαν σε ψυχιατρικές μελέτες.
Μπορεί να μη ζούμε στο 1955, μπορεί να μην μονομαχεί η νεολαία ως το γκρεμό, ο Επαναστάτης Χωρίς Αιτία, όμως, μιλάει διαχρονικά ως σήμερα, ως αύριο, όσο θα υπάρχουν άνθρωποι. Μια ταινία σύμβολο για τις απαρχές μιας καινής νεανικής ψυχοσύνθεσης, ένας πρωταγωνιστής μύθος στην καλύτερη στιγμή του, ίσως γιατί δεν είχε και άλλη ευκαιρία..