Τετάρτη 23 Οκτώβρη στις 6 το απόγευμα

Κατασκευάζουμε χειροποίητη τσόχα από φυσικό μαλλί

Μας καθοδηγεί η Κωνσταντίνα Λίτσα

(διάρκεια εργαστηρίου 2 ώρες)

1959, σε σκηνοθεσία Φρανσουά Τρυφώ με τους: Ζαν–Πιερ Λεό, Αλμπέρ Ρεμί, Κλερ Μοριέ, Γκάι Ντεκομπλέ, Πατρίκ Οφέι, Ντανιέλ Κοτιέ, Ζορζέτ Φλαμάτ, Φρανσουά Νοσέρ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Η αδιαφορία των γονιών του και η αυταρχική συμπεριφορά του σχολείου σπρώχνουν τον 13χρονο Αντουάν, ο οποίος ονειρεύεται τη θάλασσα, σε ένα ταξίδι φυγής στους δρόμους του Παρισιού.

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο πρωτότυπος τίτλος της ήταν “faire les quatre cents coups” που σημαίνει να ζεις άγρια και ασυμβίβαστα. Σημασία που αποδίδει πολύ καλύτερα το νόημα της ταινίας και της ιστορίας του έφηβου Αντουάν. Μια ταινία ύμνος στην εφηβεία, τα πάθη και την αθωότητα της που την συνοδεύουν, που στρέφεται ενάντια σε κάθε εξουσιαστικό μηχανισμό, χωρίς να καταλήγει στον εύκολο διδακτισμό και δίχως να κλείνεται σε κάποιο ιδεολογικό σχήμα.
Ο Τρυφώ εργαζόταν ακόμα ως κριτικός (έγραφε στο περιοδικό του Αντρέ Μπαζέν “Cahiers Du Cinema”) όταν απηύδησε με την κινηματογραφική παραγωγή της εποχής του, προτρέποντας το κοινό σε μια αποστροφή του λόγου του, να αρχίσει να σπάει τα καθίσματα όταν βλέπει μια άθλια ταινία. Τα “400 Χτυπήματα ” (η πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα ταινίας μεγάλου μήκους) διαθέτουν ακριβώς αυτό το πνεύμα ανατροπής. Την ίδια στιγμή που “χτυπούν” την ηθική της εποχής, καταφέρνουν να δώσουν ένα ακόμη “χτύπημα” σ’ έναν κινηματογράφο που από χρόνια είχε χάσει την έμπνευση του.
Ούτε μελοδράματα, ούτε καταγγελίες, ούτε μηνύματα πέρα από την διάσταση μεταξύ της κοινωνικής νόρμας–νέκρας και της ελευθερίας. Ερασιτέχνες ηθοποιοί-άνθρωποι που μιλάνε κανονικά κι αισθάνονται… σαν άνθρωποι κι όχι σαν χαρακτήρες ταινιών, φυσικά ντεκόρ, σκηνοθετική αμεσότητα και αυτοσχεδιαστική διάθεση αφήνουν πίσω τους μια ακαδημαϊκή αφηγηματική αγκύλωση δεκαετιών. Παράλληλα με μια αφοπλιστική κινηματογραφική χειρονομία ενώνουν το σελιλόιντ με την καθαρή ποίηση και την πικρή “αλήθεια εκεί έξω” με την κινηματογραφική απόλαυση.
Ένα αριστούργημα με καρδιά μικρού παιδιού και μυαλό ενήλικα, τιμά την παράδοση του ιταλικού νεορεαλισμού και αποτυπώνει όση ελευθερία δεν είχε χωρέσει ποτέ ξανά στην ασημένια οθόνη. Βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ Καννών για μια από τις ταινίες που γέννησε τη νουβέλ βαγκ και επηρέασε ολόκληρο το μοντέρνο σινεμά.
Το μυστικό της τεράστιας απήχησης που βρήκε η ταινία;
Είναι η πρώτη που κοίταξε ένα παιδί στα μάτια, χωρίς να το λυπάται και να το ωραιοποιεί. Είναι αυτό που ο G. Bachelard ονομάζει ποιητική της ονειροπόλησης. Πράγματι, τα 400 χτυπήματα είναι ένα θαυμάσιο ποίημα που μας κάνει να αναγνωρίσουμε την παιδικότητα, το ζωντανό πυρήνα της ανθρώπινης ψυχής που είναι η κινητήριος δύναμη της επιθυμίας και της δημιουργίας.
Η αθέατη αυτή ιδιότητα είναι η γέφυρα που συνδέει τον άνθρωπο με την ελπίδα και το όνειρο. Σε μια κοινωνία που γεννά την καταπίεση, η μόνη διέξοδος είναι η ασυμβίβαστη εναντίωση σε κάθε μέσο πειθάρχησης..

2001, σε σκηνοθεσία Γουές Άντερσον με τους: Τζιν Χάκμαν, Αντζέλικα Χιούστον, Γκουίνεθ Πάλτροου, Όουεν Γουίλσον, Μπιλ Μάρεϊ, Ντάνι Γκλόβερ, Λουκ Γουίλσον

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Τα τρία παιδιά-θαύματα της οικογένειας Τένενμπαουμ και η εγκεφαλική μητέρα τους Εθελάιν, βυθισμένοι ο καθένας σε προσωπικές απογοητεύσεις ύστερα από την ξαφνική εγκατάλειψή τους από τον πατέρα (και σύζυγο) Ρόιαλ, επαναπροσδιορίζουν τις σχέσεις τους, όταν αυτός επιστρέφει και ζητά συγχώρεση.

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Νοσταλγικό, απρόσμενα παλιομοδίτικο (με την καλή έννοια) οικογενειακό ψηφιδωτό, που ξετυλίγει τις ασυνήθιστες και προβληματικές ιστορίες των μελών της φαμίλιας Τένενμπαουμ με αφορμή ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας του ‘πάτερ φαμίλια’
Το σύμπαν του Άντερσον είναι εξωπραγματικό και απρόβλεπτο, και αυτό είναι που το κάνει τόσο ενδιαφέρον! Τα σημάδια της παρακμής στο παλιό “αρχοντικό”, οι άπειρες λεπτομέρειες στο δωμάτιο κάθε μέλους της οικογένειας που μας δίνουν στοιχεία για τον χαρακτήρα τους, οι φανταστικοί διάλογοι, όλα… Όπως όλοι οι Τένενμπαουμ, έτσι και το σπίτι είναι ακριβώς όπως είναι ένας χαρακτήρας, με τη δική του περίεργη προσωπικότητα, με μια ενδιαφέρουσα κατάταξη των δωματίων, θέσεων, περασμάτων.
Όπως και σε άλλες ταινίες του, ο Άντερσον φτιάχνει μια ιστορία πολύπλοκη και συνάμα απλή. Ένα κωμικό δράμα που στο επίκεντρο του είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, η ανάγκη για συγχώρεση, οι μικρότητες που μας κάνουν μερικές φορές να κολλάμε και πρέπει να ξεπεραστούν.
Τα standards της πολυδιαφημισμένης αμερικανικής οικογένειας ξεμπροστιάζονται και το τρίπτυχο (οικογένεια, μυαλό και λεφτά!!) έρχονται σε σύγκρουση μπροστά στον φακό του Γουές Άντερσον και νικητής βγαίνει η πικρία μέσα από τα χαλάσματα της σοβαρής (σοβαρότατης!) κωμωδίας.
Έτσι αν και κατηγοριοποιείται σαν κομεντί, κατά περιόδους φαίνεται σκοτεινότερη από δράμα και πλησιάζει την τραγωδία των ονείρων μας που δεν πραγματοποιήθηκαν. Όπως η Μαργκό λέει σε μια από τις τελευταίες σκηνές “είμαι σίγουρη ότι θα το ξεπεράσει”..
Στο τέλος η Οικογένεια Τένενμπαουμ παύει να υπάρχει ως θεσμός, γίνεται ένας πολύπλοκος οργανισμός, κάθε κομμάτι του οποίου είναι ξεχωριστό, σημαντικό και συνάμα απολύτως απαραίτητο και ταιριαστό στο σύνολο. Γιατί στην πραγματικότητα οι ήρωες του Γουές Άντερσον δε νοσταλγούν την ίδια την οικογένεια, αλλά όλα όσα έχασαν με την ενηλικίωση, όλα όσα δε χωρούν στον έξω κόσμο..

1982, σε σκηνοθεσία Σάμιουελ Φούλλερ, με τους Κρίστυ ΜακΝίκολ, Πωλ Γουάινφιλντ, Κρίστα Λανγκ, Βέρνον Γουέντι, Τζέιμσον Πάρκερ, Καρλ Λιούις Μίλλερ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Μία νεαρή ηθοποιός χτυπά με το αμάξι της ένα λευκό γερμανικό ποιμενικό. Φροντίζει  το σκυλί σπίτι της και σύντομα ανακαλύπτει πως είναι εκπαιδευμένο να επιτίθεται και να σκοτώνει αφροαμερικανούς. Πιστεύοντας πως αυτό μπορεί να αλλάξει, πηγαίνει το σκυλί σε δύο εκπαιδευτές.

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η, για σχεδόν δύο δεκαετίες χαμένη, ταινία του Φούλλερ είναι μία μελέτη για τον ρατσισμό, την γέννηση και την δυνατότητα αντιμετώπισής του.
Μια από τις τελευταίες ταινίες που γύρισε. Πάντα αντισυμβατικός και ανεξάρτητος ξανακαταπιάνεται με το θέμα του ρατσισμού με μια ιστορία βασισμένη σε αληθινά περιστατικά.
Ο σκύλος είναι “λευκός σκύλος” δηλαδή εκπαιδευμένος από άσπρους να  επιτίθεται και να σκοτώνει αφροαμερικανούς όπου και όποτε τους δει- μια παράδοση που κρατά απ’ την εποχή της δουλείας όπου κυνηγούσαν τους σκλάβους φυγάδες και συνεχίστηκε για τους δραπέτες φυλακών. Την αντίστροφη εκπαίδευση του αναλαμβάνει ένας εκπαιδευτής ζώων του Χόλυγουντ  που  θεωρεί αδύνατη την αντεκπαίδευση του και ένας νέγρος θηριοδαμαστής που το παίρνει προσωπικά ρισκάροντας τη ζωή του. Αν  δεν μετεκπαιδευτεί σε 5 εβδομάδες, θα τον σκοτώσουν…
Ο ρατσισμός ως ασθένεια, ως αποτέλεσμα κακής παιδείας, θεραπεύεται ή όχι? Ένας αξιαγάπητος σκύλος την μια στιγμή, μια φονική μηχανή την άλλη. Ο  Dr. Jekyll and Mr. Hyde (1931) σε killer animal movie.
Η επιδέξια σκηνοθεσία, το μοντάζ, η μουσική του Έννιο Μορρικόνε και οι ηθοποιοί καταφέρνουν να δημιουργήσουν ένα ιδιαίτερο σύμπαν μέσα στο οποίο καταλαβαίνουμε πόσο απρόβλεπτη και ταυτόχρονα μαγική είναι η φύση. Ο ρατσισμός μόνο μέσω της εκπαίδευσης μπορεί να εξαλειφθεί. Όχι με την εξόντωση. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει να κάνει ένα ανθρωπιστικό, ηθικό σχόλιο μέσα από ένα εξαιρετικό θρίλερ. Κι ο λευκός Γερμανικός Ποιμενικός είναι πραγματικά αξέχαστος.

2006, σε  σκηνοθεσία Τζον Κάρνεϊ με τους: Γκλεν Χάνσαρντ, Μαρκέτα Ιργκλοβά, Μπιλ Χόντνετ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Γκλεν Χάνσαρντ υποδύεται έναν τροβαδούρο που εργάζεται στο μαγαζί του πατέρα του επιδιορθώνοντας ηλεκτρικές σκούπες το πρωί, ενώ το βράδυ παίζει μουσική σε κάποιον δρόμο του Δουβλίνου. Παράλληλα συνθέτει δικά του κομμάτια. Ένα βράδυ γνωρίζει την Μαρκέτα Ιργκλοβά, ένα κορίτσι από την Τσεχία, το οποίο ήρθε στο Δουβλίνο για μια καλύτερη τύχη με την οικογένειά της. Μαζί, θα προσπαθήσουν να ξεπεράσουν τα προβλήματά του παρελθόντος και να ξαναφτιάξουν τις ζωές τους μέσα από μια βδομάδα σύνθεσης, ηχογραφήσεων, μια βδομάδα μουσικής.

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Το έργο ξεκινά με μια σκηνή που σου μένει χαραγμένη. Τζάνκι με έναν μουσικό δρόμου,που δυο κουβέντες ανταλλάζουν και καταλαβαίνεις ότι το έργο είναι ιδιαίτερο και ρεαλιστικό..
Λιτό κι απέριττο, δείχνοντας περίτεχνα ερασιτεχνικό και γυρισμένο με ψηφιακή κάμερα, το «Once» διαθέτει χάρες που πολλές στομφώδεις παραγωγές ιδροκοπούν μάταια να έχουν. Η αυθεντικότητα είναι σαφώς η πρώτη, αφού οι ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών θαρρείς πως κουβαλούν καντάρια βιωμάτων, φυσιολογικά συνεπικουρούμενες από ένα λατρεμένο soundtrack που αποτελεί το δεύτερο σπουδαίο ατού της ταινίας. Ενώ όμως μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί και μουσικό φιλμ, η έμφαση στους ήχους δε φιμώνει χαρακτήρες και διαλόγους μέσα από ένα τυπικό σενάριο αλλά αντιθέτως τους αναδεικνύει απογειώνοντας το τελικό αποτέλεσμα.
Γυρισμένο στο Δουβλίνο, έχει λοιπόν ως πρωταγωνιστές τον Γκλεν Χάνσαρντ (της γνωστής Ιρλανδέζικης μπάντας The Frames) και την Μαρκέτα Ιργκλοβά να ερμηνεύουν δυο εκκολαπτόμενους μουσικούς στην προσπάθεια να γνωρίσουν την ζωή και ο ένας τον άλλον. Ενδιαφέρον σημείο αποτελεί το γεγονός ότι  οι πρωταγωνιστές της ταινίας υποδύονται τους εαυτούς τους (χωρίς να αναφέρονται ποτέ τα ονόματά τους).
Ο Χάνσαρντ και η Ιργκλοβά συνέθεσαν και ερμήνευσαν όλα τα τραγούδια του έργου (εκτός από ένα)  «αναγκάζοντας» έτσι τον Μπομπ Ντύλαν να τους καλέσει να ανοίξουν τις συναυλίες που πραγματοποίησε στα πλαίσια της διεθνούς περιοδείας του.
Εκπληκτική μουσική, εκπληκτικό συναίσθημα, απλό και ρεαλιστικό νόημα, ελπίδα, θλίψη, αλλαγές, ανάγκη για να αγαπάς τον άλλον, ανάγκη για να εκφράζεσαι, είναι σαν ένα μικρό μανιφέστο μουσικής-ζωής-δημιουργίας που σε προκαλεί να το απολαύσεις και να νιώσεις κομμάτι του..
Πόσο συχνά συναντάς το κατάλληλο πρόσωπο;

1962, σε σκηνοθεσία Υβ Ρομπέρ, μια ιστορία του Λουί Περγκό, με τους Ζακ Ντουφιλιό, Υβέτ Ετιεβάν, Μισέλ Γκαλαμπρού, Μισέλ Μερίτζ, Πιερ Τραμπό, Πιερ Τσερνιά, Πωλ Κροσέ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Τα παιδιά του Λονζεβέρν και του Βελράν, δύο γειτονικών χωριών της γαλλικής υπαίθρου κάνουν πόλεμο! Έχουν στρατό και αρχηγό δικό τους, φρουρούς και κατασκόπους. Έχουν τα δικά τους όπλα, όταν οι επιχειρήσεις τους κλιμακώνονται. Εσχάτη ταπείνωση για τους συλληφθέντες, το κόψιμο των κουμπιών! Οι ‘‘μεγάλοι’’ όχι μόνο δεν μπορούν να σταματήσουν τις εχθροπραξίες, αλλά συχνά συμμετέχουν κιόλας σ’ αυτές!

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Υβ Ρομπέρ γύρισε το 1962 τον Πόλεμο των κουμπιών, μια ταινία βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Λουί Περγκό. Αφορά την πιτσιρικαρία δύο κοντινών γαλλικών χωριών, τα οποία επιδίδονται στα γνωστά νταηλίκια της ηλικίας, φτάνοντας στο σημείο να «πολεμούν» με ξύλινα σπαθιά και σφεντόνες με όλους τους… τύπους και τους κανόνες. Τα λάφυρά τους είναι τα κουμπιά, οι ζώνες και οι τιράντες των αιχμαλώτων, αναγκάζοντάς τους έτσι να γυρίσουν στα σπίτια τους ακατάστατοι και μέσα σε μαύρα χάλια και εκεί να τους περιμένει ένα χέρι ξύλο από τους μεγάλους.
Θαυμάσια ταινία, μια μικρή αλληγορία για τους ανούσιους πολέμους των μεγάλων. Μια ταινία που δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ακριβώς παιδική· περισσότερο θα λέγαμε νοσταλγική, με τα παιδιά να παίζουν ως επαγγελματίες και η αθωότητά τους να σε κερδίζει από το πρώτο τους βλέμμα.
Απίστευτη και η ατάκα που κλείνει το έργο: «Σκέφτομαι πως όταν γεράσουμε, ίσως να γίνουμε και μεις τόσο ανόητοι όσο κι εκείνοι…».
Άραγε θυμόμαστε ότι και μεις περάσαμε έτσι όμορφα τα παιδικά μας χρόνια, με ξεγνοιασιά και παιχνίδι…;Τότε που τα παιδιά βρίσκονταν ελεύθερα έξω, τότε που είχαν απεριόριστη ελευθερία κινήσεων…
Ένας ύμνος στην παιδικότητα, στη δίψα των παιδιών για περιπέτεια και ελευθερία.
Άραγε θα έχουν την ευκαιρία να το πουν και οι μελλοντικές γενιές..;